Πριν λίγες μέρες γιορτάσαμε τον Άη Γιάννη τον Φανιστή ή
Κλήδονα ή ριγανά η φωτά.
Μια γιορτή που το έθιμο του έχει ρίζες από την Αρχαία
Ελλάδα.
Ήταν μέρος ιεροτελεστίας για μαντικές τελετές και ήταν
αφιερωμένο στον θεό του ήλιου τον Απόλλωνα.
Σύμφωνα μ’ αυτό, οι άγαμες κοπέλες
μάντευαν το όνομα του μελλοντικού τους συζύγου τόσο μέσω του Αμίλητου νερού που
κουβαλούσαν από τη βρύση, όσο και από τις φωτιές που άναβαν και πηδούσαν.
Η
λέξη Κλήδονας προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κληδών», που σημαίνει
οιωνός, αλλά και επίκληση.
Τέλος πάντων όλοι λίγο πολύ το ξέρουμε το έθιμο, τελευταία
έχει αλλάξει λίγο ξεφεύγοντας από το κάθε αυτού άναμμα της φωτιάς , και πολύ το
συνδυάζουν με θεατρικές και μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, ανοίγοντας την θερινή
περίοδο των πανηγυριών.
Γνωρίζω ότι γίνεται σε πολλά μέρη της Ελλάδος αλλά εδώ
στην Χίο ένα παραπάνω!
Ότι σκεφτεί ο κάθε σύλλογος το κάνει για να ζωντανέψει την
γειτονιά του. Πολύ συχνά οι αναβιώσεις γίνονται με τη συμμετοχή ομάδων από
διαφορετικούς τόπους, τόσο στα χωριά όσο και στις πόλεις .
Έτσι το τελετουργικό εμπλουτίζεται ή ομογενοποιείται και
κυκλοφορεί σε σχεδόν διαφορετικές εκδόσεις.
Η Ε.Ο.Δ «Το Κάστρο της Χίου Ένας Χαμένος Παράδεισος», σε
συνεργασία με την μπάντα του Brasilionico Grupo Percussivo έδωσαν το δικό τους
ρυθμό.
Το έναυσμα για το άρθρο αυτό ήταν ένα σχόλιο από ένα πολύ
καλό μου φίλο, που σε μια ανάρτηση του έγραψε – (Ένα έθιμο που το κρατάμε
ανελλιπώς όλα αυτά τα χρόνια χωρίς τυμπανοκρουσίες και διαφημίσεις, χωρίς
όργανα και μουσικές, διατηρούμε αυτό που βρήκαμε, χωρίς να το κάνουμε fiesta
όπως οι όψιμοι μιμητές μας. << ανεβάζοντας ένα βιντεάκι να δείχνει τα
παιδιά του χωριού να πηδάνε τις φωτιές>>)
Είναι φυσικό να προκύπτουν ερωτήματα και προβληματισμοί για
τον τρόπο προβολής και αναπαράστασης ή την αλλοίωση, εφ’ όσον παύουν να
αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της ζωής της κοινότητας και των συνθηκών που
δημιούργησαν και διαιώνισαν το σχετικό έθιμο, και γενικότερα όλα τα έθιμα.
Βέβαια νομίζω ότι αυτό αφορά τους μελετητές και όχι την ίδια
την εξέλιξη και την διαφοροποίηση των εθιμικών εκδηλώσεων.
Βλέπουμε ότι τα έθιμα διαχρονικά δεν καθορίζονται από
κανόνες αλλά
