Ένα χωριό της Χίου όπως το είδε η Δέσποινα Γεμέλου!
Όσο γνωστός και πολυδιαφημισμένος είναι ο πρώτος («Μυστρά του Αιγαίου» τον λένε – και του αξίζει), τόσο άγνωστη για τους περισσότερους είναι η δεύτερη.
Όμως, κατά κανόνα, τις μεγαλύτερες ομορφιές τις ανακαλύπτεις σε μέρη που δεν πάνε οι «πολλοί». Άσε που, και σημειολογικά να το δεις, είναι προτιμότερο να προηγείται η κάθοδος της ανόδου, παρά να σου συμβεί το αντίστροφο.
Στην Κατάβαση ζουν 13 μόνιμοι κάτοικοι. Και όλοι ξέρουμε ή μπορούμε να φανταστούμε ή έχουμε διαβάσει σε διάφορα τοπικά δημοσιεύματα τι ελλείψεις μπορεί να έχει αυτό το χωριό και πόσο δύσκολη μπορεί να είναι η διαμονή των ανθρώπων εκεί.
Στην Κατάβαση ζουν 13 μόνιμοι κάτοικοι. Και όλοι ξέρουμε ή μπορούμε να φανταστούμε ή έχουμε διαβάσει σε διάφορα τοπικά δημοσιεύματα τι ελλείψεις μπορεί να έχει αυτό το χωριό και πόσο δύσκολη μπορεί να είναι η διαμονή των ανθρώπων εκεί.
Θα εστιάσω, ωστόσο, σε εκείνα τα στοιχεία που, για τα δικά μου μάτια, είναι θετικά και όμορφα. Σε εκείνα που σε ελκύουν και θέλεις να ξαναπάς. Σε εκείνα που δεν τα χορταίνεις με την πρώτη φορά. Ή και ποτέ.
Τι έχει η Κατάβαση, λοιπόν;
- Έχει λαογραφικό μουσείο. Ένα δωμάτιο είναι όλο κι όλο, όμως τα εκθέματα (αντικείμενα λαϊκής τέχνης, σκεύη και εργαλεία), είναι πολύ όμορφα στημένα και με πολλή εθελοντική δουλειά, όπως μπορεί να καταλάβει κανείς. Το αποστακτήριο σούμας, εξαιρετικό!
- Έχει ένα παλαιό ελαιοτριβείο, μισογκρεμισμένο μεν, αλλά με πολλά από τα μηχανήματά του ακόμα εκεί και τις τεράστιες μυλόπετρες στη μέση, που μου θυμίζει σκηνικό από παλιά ταινία.
- Έχει όμορφα στενά σοκάκια με πέτρινα σπίτια, άλλα ερειπωμένα και άλλα καλαίσθητα συντηρημένα. Έχει ξύλινες σκαλιστές πόρτες και υπαίθριους ξυλόφουρνους.
Σε κάποια από αυτά τα σπίτια βλέπεις πρωτόγονες οροφές, φτιαγμένες από χοντρούς κορμούς δέντρων («κόρδες» τις λένε), καλάμια και πατημένο χώμα. (Εντελώς τυχαία, πρόσφατα διάβασα την περιγραφή μιας τέτοιας στέγης στο τελευταίο βιβλίο της Μέλης Τσακού-Βυζανιάρη, (Meli Tsakou),«Με μισό ποδάρι»).
- Έχει την εκκλησία της Αγίας Ματρώνας, υπερβολικά μεγάλη σε σχέση με το μέγεθος του χωριού και τον αριθμό των κατοίκων του, αλλά, αν το δεις λίγο πιο φιλοσοφικά, εκεί μέσα μπορείς ίσως να αισθανθείς την ανθρώπινη ασημαντότητα. Κι αυτό είναι ένα καλό μάθημα για όλους.
- Έχει καταπληκτικό φαγητό στην παραδοσιακή ταβέρνα κάτω από τα τεράστια πλατάνια, με ευγενικούς και χαμογελαστούς ανθρώπους στην εξυπηρέτηση.
- Έχει πολύ ωραίο, κρυστάλλινο, καθαρό, πόσιμο νερό. (Όχι, δεν είναι αυτονόητο).
- Έχει όμορφα μονοπάτια που μπορείς να περπατήσεις (πρόσφατα τα έπληξε η φωτιά, αλλά αν τα αφήσουν λίγο στην ησυχία τους θα ξαναγεννηθούν- ήδη κάποια σημεία πρασινίζουν και πάλι και με τις πρώτες βροχές θα ξεπλυθεί η μαυρίλα). Μια τέτοια διαδρομή είναι, ας πούμε, το μονοπάτι ως τα Διευχά ή η Μακριά Στράτα (παλιός τούρκικος δρόμος).
- Έχει δεκάδες πανέμορφα γατιά και σκυλιά, όλα φιλήσυχα και παιχνιδιάρικα.
- Έχει τα πιο νόστιμα σύκα που έχω δοκιμάσει στη ζωή μου. Μαύρα, μεγάλα, ζουμερά κι ολόγλυκα.
- Έχει όμορφες και σχετικά ερημικές παραλίες σε πολύ κοντινή απόσταση. (Όχι, παιδί μου, δεν έχουν beach bar, να πάτε αλλού.
)- Έχει την άγρια ομορφιά της πορφυρής πέτρας και του γκρίζου βράχου, που ταιριάζει σε αγέρωχους, αυθεντικούς ανθρώπους.
Την Κατάβαση ή την αγαπάς ή την αντιπαθείς. Μέση λύση δεν υπάρχει. Όμως, χωρίς αμφιβολία, σε αυτό το χωριό, όταν σκεπάζεται η νύχτα με το διάφανο πέπλο της σιωπής, θαρρείς ότι ακούς το χτυποκάρδι της σκληρής πέτρας, γεμίζεις ολόκληρος από φεγγάρι και ουρανό και βρίσκεις τον αληθινό εαυτό σου. Και σίγουρα έχετε να πείτε πολλά οι δυο σας.
