Ταξιδεύοντας στην Χίο, η Γη της Μαστίχας!

Η Χίος είναι νησί του Ανατολικού Αιγαίου. Απέχει ελάχιστα από τις ακτές της Μικράς Ασίας. Είναι το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας.

Τα κύρια προϊόντα που εξάγει είναι η ονομαστή χιώτικη μαστίχα, το λάδι, τα σύκα και το κρασί, ενώ έχει διεθνή φήμη για το μέγεθος και την ποιότητα της ναυτιλίας της. Διοικητικά, μαζί με τα νησιά Οινούσσες και Ψαρά, αποτελεί τον νομό Χίου . 

Η πρωτεύουσα του νομού, πόλη της Χίου, λέγεται και Χώρα.

To καμάρι του Ανατολικού Αιγαίου θα σας σαγηνεύσει με το χρώμα και την ομορφιά του. Κάντε μια βουτιά στις μαγικές παραλίες της, περπατήστε στα Μαστιχοχώρια, ξεφεύγοντας από τη βαρετή καθημερινότητα.

Αν θέλετε να ζήσετε μεσαιωνικές καταστάσεις αξίζει να δείτε από κοντά τη νότια πλευρά του νησιού, όπου βρίσκονται τα χωριά Πυργί, Ολύμποι και Μεστά. Είναι τα «Μεσαιωνικά χωριά» της Χίου και είναι πολύ εντυπωσιακά, αφού θυμίζουν κάστρα. Χτίστηκαν με αυτό τον τρόπο ώστε να προστατεύουν τους κατοίκους από τους πειρατές την 

περίοδο του Μεσαίωνα. Είναι αναλλοίωτα στο πέρασμα των αιώνων.

Τα θρυλικά Μαστιχοχώρια

Αν η Χίος είναι γνωστή για κάτι στα πέρατα του κόσμου, είναι για την υπέροχη μαστίχα της, ένα ξεχωριστό προϊόν που ευδοκιμεί μόνο εδώ. Έτσι έδωσε το όνομα της στους μεσαιωνικούς οικισμούς της Νότιας Χίου που περιγράφονται ως Μαστιχοχώρια. Η ίδρυση των οικισμών χρονολογείται από την Βυζαντινή περίοδο. Παρά τις φθορές και τις καταστροφές που έχουν υποστεί στο πέρασμα των αιώνων εξακολουθούν να αποτελούν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.

Από 21 έως και 32 ήταν τα μαστιχοχώρια, ήταν αθέατα από τη θάλασσα, σωστά φρούρια για να προστατεύσουν αυτό το τόσο ξεχωριστό προϊόν από τους επιδρομείς που μάστιζαν το Αιγαίο κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους. Από όλα τα Μαστιχοχώρια, καλύτερα διατηρούνται εκείνα που δεν έπαθαν μεγάλες βλάβες από τον καταστροφικό σεισμό του 1881: το Πυργί, τα Μεστά, οι Ολύμποι και λιγότερο η Βέσσα, η Καλαμωτή και η Ελάτα.

Η Χίος αποτελείται από 66 διαφορετικά γραφικά χωριά. Στη βόρεια πλευρά του νησιού ξεχωρίζουν τα χωριά Καρδάμυλα, Αμάδες, Βίκι, Καμπιά και Λαγκάδα, ενώ βορειοδυτικά ο επισκέπτης του νησιού μπορεί να θαυμάσει τα χωριά Βολισσός, Άγιο Γάλας, Πιραμά, Αγιάσματα και Νενητούρια.

Τα παραπάνω χωριά ξεχωρίζουν για τις μικρές κοιλάδες και τα ιαματικά τους νερά.

Ο επισκέπτης της Χίου μπορεί επίσης να επισκεφτεί το χωριό Ανάβατος που βρίσκεται στο κεντρικό μέρος του νησιού και το οποίο είναι χτισμένο πάνω σε ένα μεγάλο βράχο από γρανίτη.

Στη νότια πλευρά του νησιού βρίσκονται τα χωριά Πυργί, Ολύμποι και Μεστά. Πρόκειται για τα «Μεσαιωνικά χωριά» της Χίου, τα οποία θυμίζουν κάστρα καθώς χτίστηκαν με αυτό τον τρόπο ώστε να προστατεύουν τους κατοίκους από τους πειρατές την περίοδο του Μεσαίωνα. Τα χωριά αυτά έχουν διατηρήσει την αρχιτεκτονική τους στο πέρασμα των αιώνων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το χωριό Πυργί είναι γνωστό για τα «ξυστά του». Οι τοίχοι σε όλα τα σπίτια του χωριού είναι βαμμένοι με ασπρόμαυρα γεωμετρικά σχήματα.

Νέα Μονή:

Το μοναστηριακό συγκρότημα της Νέας Μονής, το επιφανέστερο μνημείο των μεσαιωνικών χρόνων στη Χίο, ιδρύθηκε στα μέσα του 11ου αι. με Βυζαντινή αυτοκρατορική χορηγία. Σύμφωνα με την παράδοση στη θέση όπου κτίσθηκε το «Καθολικό» είχε βρεθεί, από τρεις Χιώτες ασκητές, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, κρεμασμένη σε κλάδο μυρσίνης. Όταν ο Κωνσταντίνος ο Μονομάχος ανέβηκε στο θρόνο, ανοικοδομήθηκε το Καθολικό και στη συνέχεια διακοσμήθηκε με ψηφιδωτά. Το 1049 έγιναν τα εγκαίνια του ναού και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1055, επί της βασιλείας της Θεοδώρας (1055-1056).

Η Νέα Μονή είναι αποτελεί μνημείο διεθνούς σημασίας, αλλά επανειλημμένως καταστράφηκε τον 19ο αιώνα. Το 1822 λεηλατήθηκε από τους Τούρκους και επίσης καταστράφηκε από το σεισμό του 1881, ο οποίος προκάλεσε την κατάρρευση του τρούλου, της αψίδας του ιερού του καθολικού όπως επίσης και την καταστροφή πολλών μωσαϊκών. Στα νεότερα χρόνια έγιναν προσπάθειες για την αναστύλωση του μνημείου και τη διατήρηση των μωσαϊκών του καθολικού. Η Νέα Μονή ανήκει στα μνημεία που έχουν χαρακτηρισθεί ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς και προστατεύονται από την UNESCO.

Παραλίες για ατελείωτο άραγμα

Η Χίος διαθέτει πολλές παραλίες που θα ικανοποιήσουν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Μερικές από τις ωραιότερες και κοσμοπολίτικες παραλίες του νησιού βρίσκονται κοντά στην πόλη: Καρφάς, Μέγα Λιμνιώνας, Αγία Φωτιά, Αφανής Ναύτης, Όρμος Λω και Δασκαλόπετρα. Στα δυτικά του νησιού υπάρχουν οριμένες καταπληκτικές παραλίες με τα κρυστάλλινα νερά. Ξεχωρίσαμε τις: Ελίντα, Τιγάνι, Μετόχι, Μάναγρος, Λήμνος και Αγία Μαρκέλλα.

ΜΑΣΤΙΧΑ, ένα μοναδικό προιόν

Η Χίος είναι το μόνο μέρος στον κόσμο όπου παράγεται ένα ειδικό είδος ρετσίνας από το μαστιχόδεντρο (μαστιχοφόρος σχίνος). Η καλλιέργεια της μαστίχας ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια και έχει συνδεθεί στενά με την ιστορία του νησιού. Η σημασία αυτού του μοναδικού προϊόντος έκανε το νησί πολλές φορές στο παρελθόν στόχο πολλών κατακτητών. Η προστασία της μαστίχας και των παραγωγών της, ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που τα <Μεσαιωνικά Χωριά> χτίστηκαν σαν οχυρά, καθώς μόνο έτσι μπορούσαν να αντιμετωπιστούν οι συχνές επιδρομές πειρατών που έρχονταν για να κλέψουν από το νησί μαστίχα και γυναίκες. Την περίοδο που το νησί ήταν κάτω από τη Γενουατική και την Τουρκική κυριαρχία, στα χωριά της περιοχής όπου καλλιεργούνταν η μαστίχα δόθηκαν ιδιαίτερα προνόμια και αρκετή ελευθερία.

Η συλλογή της μαστίχας γίνεται μεταξύ 1ης Ιουλίου και 31ης Οκτωβρίου κάθε χρόνο. Για τη παραχθεί από τους σχίνους η μαστίχα, χαράζεται ο κορμός τους σε διάφορα σημεία από τα οποία ρέει η ρετσίνα. Μόλις οι σταγόνες αυτές έρθουν σε επαφή με τον αέρα, στερεοποιούνται παίρνοντας μια χαρακτηριστική κρυσταλλική μορφή. Η διαδικασία κατά την οποία χαράζονται οι σχίνοι αποκαλείται «Κέντημα».

Ένα πλήθος από προϊόντα παράγεται από τη μαστίχα. Σε αυτά περιλαμβάνονται τσίχλες, αλκοολούχα ποτά, γλυκά, μπαχαρικά, αρώματα, και διάφορες χημικές ουσίες, ενώ η κυριότερη χρήση της είναι στην παγκόσμια φαρμακοβιομηχανία.

Σήμερα, σχεδόν 5.000 οικογένειες στη νότια Χίο έχουν ένα σημαντικό πρόσθετο εισόδημα από την καλλιέργεια της μαστίχας. Το μεγαλύτερο ποσοστό (σχεδόν 90%) του προϊόντος εξάγεται, με κύριο προορισμό τις Αραβικές χώρες.

Συστατικά της Μαστίχας

Η χημική σύσταση της ρητίνης και του μαστιχέλαιου έχει αναλυθεί και κάποια συστατικά έχουν απομονωθεί και πιστοποιηθεί. Παρ΄όλα αυτά, η ακριβής σύσταση της μαστίχας Χίου δεν είναι ακόμη γνωστή. Μια γενική εκτίμηση δείχνει ότι η μαστίχα και το μαστιχέλαιο περιέχουν τουλάχιστον 70 ουσίες οι οποίες επιδεικνύουν πολυάριθμες φαρμακευτικές ιδιότητες.

Η μαστίχα περιέχει α-μαστιχορητίνη, β-μαστιχορητίνη, αιθέριο έλαιο, τανίνες, μαστιχίνη και μαστιχικό οξύ, μοναδικά τερπένια όπως α-πινένιο, β-μυρκένιο, β-καρυοφυλλένιο, λιμονένιο και πολυφαινόλες.

Μαστίχα: Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις


-Η μαστίχα θεωρείται ένα εξαιρετικό γιατρικό για τα προβλήματα του στομάχου

-μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποχρεμπτικό και αντιβηχικό

-για την αντιμετώπιση της διάρροιας

-εκτιμάται ως αποτελεσματική για την επούλωση των ελκών, τη θεραπεία δοθιήνων(καλόγερων) και άλλων παθήσεων του δέρματος

-βοηθά στη διατήρηση της λευκότητας των δοντιών και την καθαρή αναπνοή

-μπορεί να καταπολεμήσει πολλά παθογόνα βακτήρια όπως παράδειγμα, τα Escherichia Coli, Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus, Porphyromonas gingivalis, αλλά και μύκητες όπως διάφορα στελέχη της Candida

-έχει εξαιρετικές αντιβακτηριδιακές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες

-δρα προληπτικά και ίσως θεραπευτικά κατά της τερηδόνας

-η αντιμικροβιακή της δράση συμβάλλει στην εξουδετέρωση μικροοργανισμών που προκαλούν σχηματισμό οδοντικής πλάκας και κακοσμία του στόματος

-παρουσιάζει δραστηριότητα κατά του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού

-παρουσιάζει προστατευτική δράση στην καρδιά και τα αγγεία, μειώνει τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης, της LDL (κακής) χοληστερόλης, της λιποπρωτείνης α, ενώ παράλληλα προστατεύει καθολικά την LDL χοληστερόλη από οξείδωση (που ευθύνεται για τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας στα αγγεία). Ακόμα και το σάλιο που προέρχεται από τη μάσηση της μαστίχας Χίου αποδείχτηκε ότι μπορεί να συμβάλλει εργαστηριακά στην αναστολή της οξείδωσης της «κακής» χοληστερόλης

-ενδέχεται να διαθέτει αντικαρκινικές ιδιότητες έναντι διαφόρων μορφών κακοήθων νεοπλασιών, όπως ο καρκίνος του προστάτη, του παχύ εντέρου, του πνεύμονα, του στόματος και του παγκρέατος

-βοηθάει στην ανάπλαση της επιδερμίδας

Άλλες χρήσεις


-Η μαστίχα χρησιμοποιείται στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική, για να αρωματίσει κρέμες, βασιλόπιτες και διάφορα γλυκίσματα

-χρησιμοποιείται για την παρασκευή γευστικότατου χωνευτικού λικέρ

-το μαστιχέλαιο χρησιμοποιείται επίσης στην επιπλοποιία και στην κατασκευή μουσικών οργάνων

-χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία

-χρησιμοποιείται ευρέως στην κοσμετολογία

-για την παρασκευή οδοντόκρεμας, σαπουνιών κλπ
Τοπικά Προϊόντα της Χίου


Η Μαστίχα αποτελεί αδιαμφισβήτητα το γνωστότερο προϊόν της Χίου, αλλά δεν είναι το μόνο αξιόλογο ενθύμιο που μπορεί να πάρει μαζί του ένας επισκέπτης φεύγοντας από το νησί. Μερικά από τα πιο δημοφιλή προϊόντα είναι:

.

Διάφορα γλυκά κουταλιού και ταψιού, παρασκευασμένα με τοπικές και ανατολίτικες συνταγές.

.

Ποτά, μεταξύ των οποίων αρκετές τοπικές μάρκες ούζου και λικέρ.

.

Κεραμικά προϊόντα όλων των ειδών, κατασκευασμένα κυρίως στο μεσαιωνικό χωριό των Αρμολίων.

.

Χειροποίητα είδη λαϊκής τέχνης, υφαντά, κεντήματα, φορεσιές, κούκλες κ.α., κατασκευασμένα με μεράκι από τοπικούς συνεταιρισμούς.

.

Τσάι του βουνού, φασκόμηλο, τήλιο και άλλα βότανα, ρίγανη, μέλι.

.

Χρυσά κοσμήματα και μπιζού.
Στον νομό Χίου ανήκουν και τα νησάκια:
Οινούσες:





Ένα μικρό συγκρότημα από νησιά, γνωστά από τα αρχαία χρόνια για τα γνωστά τους κρασιά. Το λιμάνι είναι μεγάλο και ασφαλές.

Στα μέσα του 17ου αιώνα, αποικήθηκε από βοσκούς από το Χιώτικο χωριό Καρδάμυλα, όντας γεμάτο από κατσίκια και ονομάστηκε Εγνούσα. Από τα μέσα του 19ου αιώνα οι κάτοικοι, εργάζονταν στη θάλασσα, έγινα πλοιοκτήτες και σήμερα έχουν στην ιδιοκτησία τους περισσότερα από 500 πλοία. Πολλά μέλη των φατριών του Λιβανού, του Λεμού και του Πατέρα γεννήθηκαν στις Οινούσσες. Έτσι θεωρούνται ότι είναι το πιο πλούσιο νησί σε όλον τον κόσμο.

Στη Νοτιοδυτική ακτή, μπορείτε να διαλέξετε μεταξύ των παραλίων, Ζεγάπα, Βιλάλη ή Κάστρο.
Ψαρά:





Είναι ένα μικρό νησί κοντά στο βορειοδυτικό τμήμα της Χίου με 400 περίπου κατοίκους. Τα Ψαρά είναι η γενέτειρα του επαναστάτη και ήρωα Κανάρη. Τα Ψαρά αφιέρωσαν τον εμπορικό τους στόλο -τον τρίτο μεγαλύτερο το 1820 στην Ελλάδα μετά από εκείνον της Ύδρας και των Σπετσών- για την απελευθέρωση και πλήρωσαν ακριβά γι’ αυτό. Λέγεται ότι 3.000 από τους 30.000 κατοίκους δραπέτευσαν σε μικρές βάρκες οι οποίες ήταν σωστικές του γαλλικού στόλου, αλλά η πλειοψηφία οπισθοχώρησε στην μπαρουταποθήκη στην κορυφή ενός λόφου και ανατίναξαν τους εαυτούς τους καθώς δεν ήθελαν να παραδοθούν στους αντιπάλους.


Ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός αποθανάτισε το γεγονός στη γνωστή στροφή ποιήματος:

Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη,
περπατώντας η δόξα μονάχα
μελετά τα λαμπρά παλικάρια
και στεφάνι στην κόμη φορεί
καμωμένο από λίγα χορτάρια
που απόμειναν στην έρημη γη.

planetnews.

Share: