Έκθεσις αύτοψίας τής έν Καταρράκτη 1η.

Έκθεσις  αύτοψίας τής έν Καταρράκτη τοϋ Δήμου Μαστιχοχωρίων Εκκλησίας τοϋ Άγιου Γεωργίου.

Ότι έχουμε παλαιές εκκλησίες αυτό το ξέρουμε, το πότε χτιστήκανε όμως κανένας δεν το έχει πει με βεβαιότητα.

Αυτό που ανακάλυψα και θα μοιραστώ μαζί σας είναι ένα βιβλίο που εκδόθηκε το 1920 και έχει μεταφρασμένα τουρκικά έγγραφα που αφορούν την Χίο, είναι ότι αναφέρεται σε τρεις εκκλησίες του Καταρράκτη. Τον Άγιο Γεώργιο  στο Σκανδάλη όπως λέει. Του Αγίου Ιωάννου προδρόμου ,, αλλά εδώ αναφέρεται όχι στην Κεντρική εκκλησία αλλά στον Άγιο Ιωάννη των Αργέντη βάση τα στοιχεία που δίνει, και τέλος των Άγιο Δημήτριο. Βέβαια δεν λέει ότι τότε χτισθήκανε αλλά τότε πήρανε άδεια από τους τούρκους για να της ξανά- επισκευάσουν, είναι απίστευτα!!!

Μέσα σε αυτό βέβαια έχει τους τίτλους (ονομασίες)  που σε φέρνει σε δύσκολη θέση όπως ραγιάδες άπιστους κτλ και αναβιώνεις κάποια πράγματα τέλος πάντων .

Προσπαθώ να γράψω την μετάφραση όπως είναι οπότε μην μαίνεται στα ορθογραφικά καλλιγραφικά και αρχαία. Έχει και μερικές σημαντικές εκκλησίες από τα γύρω χωριά ( Καλιμασια,Νένητα , Πατρικά, Μ Διδυμα) αλλά σιγά σιγά θα τα ανεβάσουμε όλα.

Αυτοψία Νο1

--Έκθεσις  αύτοψίας τής έν Καταρράκτη τοϋ Δήμου Μαστι­χοχωρίων Εκκλησίας τοϋ Άγιου Γεωργίου.

Συνωδά τω μετά τιμής έκθοθέντι ένδόξω Διατάγματι άπευθυνομένω πρός με και τους ζαμπήτηδες των Μαστιχοχωρίων, δι ού πα­ρέχεται ή άδεια τοϋ ύψηλοϋ Κράτους, όπως κατόπιν αύτοψίας, διενεργουμένης υπό τού Ίεροδικείου, έπισκευάζωνται κατά τό άρχικόν σχέδιον, άνευ επεκτάσεως και έξυψώσεως ('*)(****'Κατά τόν 'Ιερόν Νόμον άπαγορεύετα ή άνέγερσις 'Εκκλησίας έν τ χωρα του "Ισλάμ, έπιτρέπεται ομως ή εv τω αϋτω χώρω και διά τοΰ Ιδιόϋ ΰλικο'- επισκευή αϋτής άνευ προσθήκης τινός (Μεβκουφάτ Βιβλ. α' σελ. 39δ). 'Επίσης έπιτρέπϊται ή άνέγερσις "Εκκλησίας εις μέρη, ών ί πληθυσμός τυγχάνει μή μου­σουλμανικός, άλλ' υπό τόν όρον όπως τά μέρη εκείνα άπέχωσι των μουσουλμάνικων συνοικιών. Κατεδαφίζεται δέ ή άνεγερθεϊσα 'Εκκλησία εντός πόλεως, κα­τοικουμένης άναμίξ υπό μουσοιλμάνων καί άπιστων (Φεταβή Άλη έφένδη σελ. 170-171). Έν τη 4 παραγράφιρ του Χάττι Χουμχγιοδν τής 10 Δζεμάζη-ουλ-αχήρ 1272  άπαντωσι» αϊ έξής σχετικαΐ διατάξεις : «Εις τάς πόλεις, τάς κωμοπόλεις καί τά χωρία, έν οϊς δ πληθυσμός ανήκει καθ' Ολοκλη­ρίαν εις εν θρήσκευμα, ουδέν κώλυμα θέλει παρεμβληθή εις τήν έπισκευήν ή ανοι κοδόμησιν κατά τό άρχαϊον σχεδιον των οικοδομών, των καθιερωμένων ιίς τήν λατρείαν, τών σχολείων των νοσοκομείων καί τών νεκροταφείων.... Ώς πρός τάς πόλεις, τάς κωμοπόλεις και τά χωρία, τά κατοικούμενα άπό κατοίκους δια­φόρων θρησκευμάτων, έκαστη κοινότης δύναται εν τη ιδιαιτέρα συνοικία έν ή κατοικεί ν' άνακαινίζη καΐ διατηρώ τάς έαυτής "Εκκλησίας, νοσοκομεία, σχολεία καί νεκροταφεία, συμμορφουμένη πρός τάς ανωτέρω τεθείσας άρχάς »****). (προσθήκης), αί έξ αρ­χαιοτάτων χρόνων εις τους υποτελείς ραγιάδες της νήσου Χίου έγκαταλειφθεϊσαι, σεσαθρωμέναι ώς έκ της πολυχρονιότητος καΐ ετοιμόρροποι καταστασαι έκκλησίαι, απεστάλη ύπό τού Ίεροδικείου έπ' εντολή, συνεπεία αιτήσεως, ό Μολλας ημών Χατζή Μεχμέτ Έφένδης, υίός Χουσεϊν Τοελεμπή, άρχιγραμματεύς, όστις τη συνο­δεία τού Κωτακτζη Ίβραχήμ μπεσέ, υίοΰ Χασάν, νομίμου πληρε­ξουσίου τού Χατζή Άλη Καπτάν ζαδε Μουσταφά αγά, τελώνου Χίου καΐ ζαμπήτη των ραγιάδων των Μαστιχοχωρίων, τοϋ καυχήματος των ένδοξων και προκρίτων, καΐ τών κάτωθι τοϋ παρόντος έγγράφου σημειουμένων έμπειροτεχνών, μεταβάς έίς τήν άρχαίαν έκκλησίαν τήν γνωστήν παρά τοις χριστιανούς ύπό τό όνομα «"Αγιος Γεώρ­γιος» κειμένήν δέ έν τω χωρίω Καταρράκτη, της περιφερείας τοϋ Δήμου Μαστιχοχωρίων καί έν τη θέσει «Σκανδάλη»,ής τά όρια τυγχάνουσιν έπίση; γνωστά παρά τω λαώ καΐ τους γείτοσι, συνεκρότησεν Ίεροδικαστικόν Συμβούλιον παρουσία απάντων των ώς άνω μνημονευομένων. Έν τώ Συμβουλίω τούτοή Μαρουλου, θυγάτηρ Μαυράκη, κάτοικο; τού ώ εϊρηται χωρίου και εν ανεργεία επιτροπου της μνησθείσης "Εκκλησίας, έξέθηκε τά έξής :

'Επειδή τής ήν βλέπετε άρχαίας ταύτης εκκλησίας, γνωστής παρ' ήμίν ύπό τό όνομα «"Αγιος Γεώργιος Σκανδάλη» οί τέσσαρες τοίχοι και δ θόλος έχουσιν ώς έκ τής πολυετήιας καταστροφή και έρειπιωθή, διαραγέντες πανταχόθεν κατά του πρό τινος χρόνου έπισυμβάντας σεισμούς, τό δέ ξύλινο ν πάτωμα και τά πέριξ στασίδια αύτής εχουσι φθαρη καί, καθ' δ ετοιμόρροπος χρήζεΐ έπισκευης, εξαιτούμαι ύπό τήν ίδιότητά μου, ώς Επιτρόπου, οπω;ς συμφώνως το ΰψηλω διατάγματι, διενεργούμενης αυτοψία; ΰπό τού Ίεροδικείου έπιτραπη ή έπισκευή αΰτής διά τοϋ ιδίου αυτής υλικού και επί τού αρχικού σχεδίου, άνευ επεκτάσεως και έξυψώσεως.

Διενεργηθείσης αύτοψίας ύπό τοϋ αρχιτέκτονας τής νήσου Μαστραντώνη Γατάνη και τών ύτοφχινομένων έμπειροτεχνών, διαπιστώθη όμοφώνως ύφ' ¨ολων, οτι όντως; τό πραγμα έχει ώς εξετέθη ανωτέρω ύπό της μνησθείσης έπιτρόπου Μαρουλοϋς καί ότι οί τέσσαρες τοίχοι καί ο θόλος της ώ; εΐρηται έκκλησίας διερράγησαν πανταχόθεν, έρειπιωθείσης καθ' ολοκληρίαν τής έκκλησίας ταύτη; καί τούτου ένεκα χρηζούσης επισκευής, κατά τό άρχικόν αύτής σχέδιον.

Γενομένης καταμετρήσεως τής μνησθείσης Έκκλησίας ύπό τού ώς εΐρηται άρχιτέκτονος καί συνεργεία απάντων τών παρισταμένων, ευρέθη ότι ο αρχαίος χώρος αύτής έχει μήκος μέν 10 τεκτονικών πήχεων καί 5 δακτύλων, πλάτος 6 '/2 πήχεων καί υψος 6 πήχεων καί 7 δακτύλων, ότι ή εκκλησία αύτη έχει άνατολικώς δύο φεγγίτας, βορείως εν παράθυρον, δυτικώς μίαν θύραν και πρό αύτής, εξωθι τής έκκλησίας ταύτης, λίθινα καθίσματα.

Μεθ'δ ό είρημένος Μόλλα; ήμών γράψχας έπΐ τόπου τά γεγονότα* έπέτρεψε τήν συμφώνως τω ύψηλω Διατάγματι 'έπισκευήν τής μνη­σθείσης Έκκησίας διά τοϋ ίδίου αύτής ύλικοΰ καί έπΐ τοϋ αρχικού αύτής σχεδίου, άνευ έπεκτάσεως και έξυψώσεως είτα δέ προσίλθών ένώπιον τοΰ ""Ιεροδικείου μετά τών ώς άνω μνημονευομένων απε­σταλμένων έξέθηκε τά γενόμενα.

Έφ΄ ώ βεβαιωθεν έγράφη κατ' αΐτησιν τό παρόν τή 9 Δζεμαζή· ουλ-άχείρ 1154 (11/22 Αύγούστου 1741).

Οί μάρτυρες:

Χατζή Άβδουλλάχ έφένδη υιός 'Αχμέτ, Χατζή Μούσα Κεχαγιά υίός Μου­σταφά, Χατζή Χουαειν Κρητικός, υϊός Άβδουλλάχ, Μαγρεπλή όγλου Μεχμέτ, υίός Μουσταφά, Χαλήλ, υιός Ίβραχήμ Κλητήρ, Νικόληος  Διερμηνεύς καί άλλοι.

Το βιβλίο Αναφέρεται..

ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ

ΑΦΟΡΩΝΤΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

ΚΑΤΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

ΧΡΙΣΤΟΥ Β. ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΙΕΡΜΗΝΕΩΣ ΠΑΡΑ ΤΩ, ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΩ, ΧΙΟΥ

ΥΓ...{.Τα μεταφρασθεντα εγγραφα ως προς την προελευσην των δυναμεθα να διαιρεσωμεν 1) εις πρωτοτυπα φυλαττομενα εν τη μνησθειση βιβλιοθηκη <<ο Κοραης>> και 2) εις αντιγραφα επισημα καταχωρισμενα εις τους κωδικας του τεως Ιεροδικειου Χιου και εις ειδικα βιβλια του τεως αυτοκρατορικου κτηματολογιουΧιου.

Χριστος Μαυροπουλος}

Share: